Inzet bij Tweede Kamer Verkiezingen van de AOb
Eergisteren hebben we de inzet van de MBO Raad hier gepubliceerd, vandaag die van de de Algemene Onderwijsbond. We hebben de mbo gerelateerde delen eruit gepikt. Onderaan het stuk een link naar de gehele inzet van de AOb.
Goed onderwijs is de basis van onze samenleving. Het is een voorwaarde voor brede welvaart, vakbekwame professionals, sociale verbondenheid en een gezonde bevolking. De overheid heeft hierin een fundamentele verantwoordelijkheid: ieder kind, iedere leerling, iedere student moet kunnen rekenen op onderwijs van een goede kwaliteit. Goed onderwijs vormt het fundament van een samenleving met gelijke kansen, economische groei, sociale samenhang en een volwaardige democratie. Een samenleving waarin ieder kind de kans krijgt zijn of haar talenten in te zetten voor de uitdagingen waar Nederland voor staat.
Die uitdagingen zijn groot. Internationale spanningen, een woningtekort, de stikstofproblematiek en een dreigende klimaatcrisis. Voor al deze vraagstukken zoeken we innovatieve oplossingen, daarvoor hebben we goed opgeleide mensen nodig. Onderwijs is de sleutel tot de oplossingen voor die problemen. Zonder goed onderwijs zijn we niet in staat om deze maatschappelijke opgaven het hoofd te bieden. Toch wordt onderwijs nog te vaak als kostenpost gezien, waar eenvoudig op bezuinigd kan worden. Dat is een kortetermijnvisie. Onderwijs is geen kostenpost, maar een investering in mensen, in onze samenleving en in detoekomst. Die investering moet structureel en langjarig zijn. Een sterke samenleving begint met sterk onderwijs en onderzoek. Dat vraagt om visie en om een overheid die haar verantwoordelijkheid neemt.
Daarom structurele inzet voor alle sectoren op vijf urgente thema’s:
1 Goed onderwijs voor iedereen: kwaliteit voorop
Versterk de onderwijskwaliteit in het mbo. Ook in het mbo zien we dalende basisvaardigheden. Des te belangrijker dat studenten ook hier les krijgen van een bevoegde docent. Daarom pleiten wij voor het invoeren van een verplichte module, van 30 studiepunten, voor docenten die lesgeven in de basisvaardigheden. Daarnaast zijn veel docenten in het mbo zij-instromer en mogen lesgeven na het halen van een PDG. De kwaliteit van die trajecten moet goed worden geborgd zodat deze docentendaadwerkelijk voldoen aan de bekwaamheidseisen.
2 Maak goed onderwijs mogelijk: verlaag de werkdruk
Beperk administratieve taken. Onderzoek welke administratieve en overige taken door andere professionals kunnen worden uitgevoerd, en bepaal een maximum voor administratie en overige taken van de docent.
3 Voldoende leraren en docenten door een aantrekkelijk beroep
Vast contract als norm in alle sectoren. Het aantal flexibele contracten (tijdelijke, uitzend- en zzp-contracten) neemt nog steeds toe in het onderwijs. Dit is ongewenst voor docenten maar ook voor studenten. Het is van belang dat er een maximering komt van het aandeel flexibele contracten in het onderwijs. Voor piek en ziek dienen de albestaande, niet-commerciële vervangingspools ondersteund te worden. Dit is goed voor docenten en bespaart kosten.
Faciliteer doorgroeimogelijkheden. Zorg dat er duidelijke afspraken worden gemaakt wanneer je als docent naar een hogere salarisschaal kunt doorstromen. Er zijn overeenkomsten gesloten over het percentage hoger ingeschaalden op een onderwijsinstelling of school, maar deze percentages worden nu vaak niet gehaald.
Een passend salaris. Iedere onderwijsprofessional verdient, ook ten tijde van piekinflatie, een marktconform salaris. De lonen in het onderwijs stijgen mee met de gemiddelde cao-loonstijging, zonder dat daar door de overheid beleidsmatig kan worden ingegrepen.
Schrap bezuiniging op de lonen in publieke sectoren. Uit de Voorjaarsnota blijkt dat er per 2029 100 miljoen structureel wordt bezuinigd op de lonen van o.a. docenten. Dit heeft forse nadelige gevolgen voor de arbeidsvoorwaarden en werkt door tijdens de gehele loopbaan.
4 Regel inspraak en zeggenschap van leraren en docenten
Oormerk de primaire arbeidsvoorwaarden in de lumpsumbekostiging. Geld dat bedoeld is voor onderwijspersoneel, komt niet altijd bij het personeel terecht. Door de primaire arbeidsvoorwaarden los te koppelen van de lumpsum, is er meer financiële zekerheid voor scholen. Dit zorgt ervoor dat scholen voor de beste docent, in plaats van de goedkoopste docent, kiezen.
Faciliterende rol schoolbesturen. Onderwijsteams weer aan zet en schoolbesturen in een meer faciliterende rol. Schoolbesturen gaan weer ondersteuning bieden voor bovenschoolse zaken, zoals HR-beleid, administratie en onderwijshuisvesting.
Laat georganiseerde beroepsgroep het beroep leraar vormgeven. Zoals gebeurd is bij het vaststellen van het beroepsbeeld, bekwaamheidseisen, bevoegdheden,professioneel statuut en andere professionele standaarden. Zorg dat de beroepsgroep een beslissende stem heeft in het vaststellen van deze landelijke kaders.
Lerarentoets. Leraren en docenten vormen de beroepsgroep, zij weten het beste wat noodzakelijk is voor het onderwijs. Zij worden op dit moment onvoldoende meegenomen in voorgenomen beleid. Met een lerarentoets wordt vastgelegd dat de beroepsgroep leraren te allen tijde wordt geconsulteerd bij wijzigingen in onderwijsbeleid. Op deze manier wordt de stem van de leraar wettelijk verankerd. De aangenomen motie Van Zanten en Rooderkerk moet worden uitgevoerd én worden verbreed naar de andere sectoren, mbo, hbo en wo.
5 Een sterke start: goede opleiding en begeleiding voor starters
Goede opleidingen, sterke begeleiding en een eerlijke beloning zijn essentieel voor onze toekomstige onderwijsprofessionals. We zien vaak dat studenten aan een lerarenopleiding vroegtijdig aan het werk gaan als leraar (groenpluk) en dat daarmee hun opleiding onder druk komt te staan. De uitval onder studenten door de grote druk is hoog. Dat is ontzettend zonde; we hebben jonge, goed opgeleide mensen keihard nodig in het onderwijs.
Eenduidiger curriculum voor lerarenopleidingen. Zorg voor gegarandeerde kwaliteit, bekostiging en samenwerking met de beroepsgroep bij het inrichten van lerarenopleidingen, d.m.v. duidelijke eisen en met beperkte ruimte voor regionale verschillen.
Een stagevergoeding van ten minste 750 euro per maand. Voor alle studenten in het mbo, hbo en wo, naar rato van hun stagedagen.
Begeleiding voor studenten en starters. Investeer in begeleiding door getrainde begeleiders die daar tijd en ruimte voor krijgen, richt dit zo nodig ook bovenschools in. Voorkom dat onbevoegde leraren zelfstandig worden ingezet. Richt de begeleiding voor startende leraren op een zachte landing in de school en op hun ontwikkeling van start- naar vakbekwaam zoals door de beroepsgroep beschreven is in de herijkte bekwaamheidseisen.
De leerlingen van nu, zijn de professionals van morgen. Met de vaardigheden, kennis en waarden die zij vandaag leren, geven zij de toekomst vorm. Daarom blijft goed onderwijs belangrijk. Altijd. Voor elke generatie. Het is de brandstof voor vooruitgang. Wie daarop bezuinigt, zet Nederland in zijn achteruit. Dat mag niet gebeuren. Daarom onderwijs.
